งานซ่อมนาฬิกาตั้งพื้น

นาฬิกาตั้งพื้น เป็นของโบราณที่ควรค่าแก่การสั่งสม และซ่อมบำรุงให้ใช้งานได้ดังเดิม

ยี่ห้อ ในบ้านเรา เช่น มาวเทอร์(Mauthe)  เวลเลอร์(Wehle)  โมวาโด(Movado) ดร.คล็อก ไปอยู่เยอรมันตะวันตกมา นานแล้ว เลยอ่านแบบเยอรมัน  ตัวเรือนเป็นทองเหลือง ของเยอรมัน หรือ อเมริกา เดี๋ยวนี้ ของ จีน มีมากมาย

อาการไม่สบายของนาฬิกา

อาการโดยทั่วไป  เดินไม่ตรง เดินช้าไป เดินเร็วไป ตีไม่ตรงเวลา (อันนี้ถ้าไม่อยากซ่อม ก็พอปรับได้)  แต่นาฬิกาใช้ไปนานๆ ๓ ปีขึ้น ฝุ่นจับเกาะเครื่อง น้ำมันหล่อลื่นหมดสภาพ ควรล้าง หรือซ่อมบำรุงเถอะ  อาการผิดปกติ ที่สังเกตเห็นได้ คือ กระบอกตุ้มน้ำหนัก ทั้ง ๓ จะตกลงมา ไม่เท่ากัน  ไม่เล่นเพลง  ไม่ตีบอกเวลา  ตีเฉพาะเวลา หนี่ง

ขั้นตอน การตรวจ การซ่อม การซ่อมน่าจะ มีเรื่องต่างๆ ดังนี้

-ก่อนการถอดจากเรือนไม้ ควรทดสอบนาฬิกาก่อน เพื่อตรวจสอบความผิดปกติ ให้แน่ใจ และวางแผนการซ่อม

-การถอดส่วนประกอบ ตุ้มแกว่ง(Pendulum) ตุ้มน้ำหนัก ๓ ลูก (Weight Cyliner) คลายนัตยึดแท่นไม้ การเลื่อนออกมา ไม่ให้ค้อนเคาะเสียง(Hamer Head) เกี่ยวกับ แส้ ชุดแกนเสียง (Chime Rods) ดร.คล็อก บริการไปถอดที่บ้านท่าน  แต่ถ้าอยู่ต่างจังหวัด โทรมาสอบถามวิธีถอดเองได้ แล้วส่งพัสดุ ไปรษณีย์ มาก็ได้

-การตรวจสอบเบื้องต้น การหัก ชำรุด ของชุดเฟืองทั้ง ๓ ชุด ชุดเพลง(Chime Unit)  ชุดเดินเวลา(Time Keeping Unit) ชุดตีบอกเวลา(Striking Unit) การทำงานจะสัมพันธ์กัน

-ถอดล้างชิ้นส่วนทั้งหมด กรณีชิ้นส่วน หมอง ดำ คล้ำ ก็น่าจะล้าง ขัด ทำให้เงาแววาว ก็จะสวยงามดี แต่ต้องระวังการสึกชำรุดจากกระบวนการดังกล่าว โดยเฉพาะในรูแกน ซึ่งต้องทำความสะอาด และไม่ให้หลวมคลอน (Clearance)เกินไป  การล้างด้วยน้ำยาเคมี  น้ำยาทำความสะอาด น้ำยาเคลือบผิว  อาจล้างโดยการแช่ในอ่างอัลตร้าโซนิก คลื่นเสียงความถี่สูง (Ultrasonic Bath)  อาจตัอง แปรง ขัดเงา ด้วย ถ้าล้างไม่ออก

-ซ่อม เปลี่ยน ชิ้นส่วนชำรุด เช่น เฟือง  แกนเฟือง สปริง รูแกนสึก เบี้้ยว ใช้ที่ตอก ย้ำรูแกน (Closing Hole Punch) การใช้ไขควงตอกรอบ ๆ ไม่น่าจะเป็นวิธี ที่เหมาะสม บางกรณีอาจเปลี่ยน ตอกบูช(Bush) ใหม่

-การประกอบชิ้นส่วนทั้งหมด  ให้เหมือนเดิมจากโรงงานมากที่สุด การถอดจะตัองจัดแยกชิ้นส่วนทั้งหมดให้เป็นกลุ่ม ทั้ง ๓ ทำด้วยความระมัดระวัง เพราะอาจเกิดแกนหัก จะยุ่ง มิใช่น้อย ตำแหน่งลูกเบี้ยว (Cam or Plate) ต่างๆ ต้องถูกต้อง มิฉะนั้นเครื่องจะไม่ทำงาน หรือทำงานผิดปกติ บางครั้ง ดร.คล็อก ตรวจพบว่าเครื่องเคยประกอบมาผิด เช่น เล่นเพลงไม่ถูก เพลงเปลี่ยนเนื้อร้อง  เล่นเพลงจบ เคาะบอกเวลาทันที ซ้อนกัน ฟังไม่ออกว่า เคาะบอกเวลา เท่าใด

-การหยอดน้ำมันหล่อลื่น นาฬิกาตั้งพื้น ใช้งานหนัก เดินทั้งปี การหล่อลื่นจะหนักกว่า นาฬิกาข้อมือ ซึ่งใช้แค่ปลายเข็ม แตะ ก็พอ คือ ยิ่งน้อยยิ่งดี (Less is Enough)  ส่วนนาฬิกาตั้งพื้น จะมีทั้งน้ำมันหล่อลื่น และจารบีเฉพาะ

-การขัดเงา ตู้มแกว่ง ตุ้มน้ำหนักถ่วง  โซ่ (Chain)  และหน้าปัด(Dial) เข็ม(Hands) ตัวเลข ใช้ยาขัดโลหะ ขัดเงา และมือล้วนๆ ทำไปอย่างสบายใจ เพราะภูมิใจ ที่ทำให้มันใหม่ เป็นเงามองเห็นหน้าตัวเอง และคิดว่า เจ้าของนาฬิกา เห็นแล้ว คงจะชื่นใจมิใช่น้อย ที่นาฬิกาเขา เอี่ยมอ่องขึ้น เมื่อมองดูนาฬิกาเดิน และได้ยินเสียงนาฬิกา อาจทำให้หวนคิดถึง บุคคลที่คอยเฝ้าดูแลนาฬิกาเรือนนี้มาก่อน

-การทดสอบการทำงาน ประกอบชุดนาฬิกาทั้งหมด วางบนแทนทดสอบ ดังรูป  คอยปรับเวลา เทียบกับนาฬิกาควอทซ์ สัก อาทิตย์ ก่อนนำนาฬิกาไปให้เจ้าของ

-งานไม้ น่าจะหาช่างไม้มาซ่อมจะดีกว่า มาก ถึง มากที่สุด

ภาพบางส่วนจากการให้บริการ

เครื่อง MOVADO กลไก ไม่เหมือน MAUTHE เครื่องก่อนซ่อม  ฝุ่นเกาะ ดำหมด น้ำมันเยิ้ม  สกปรกทั่วไปหมด แกนเคาะ งอเสียรูป

เครื่องไม่เดิน และ ชุดเพลงไม่ทำงาน

หลังจากล้างทำความสะอาด ประกอบแล้วติดตั้งบนแท่นทดสอบ  ปรับให้เกิดความเที่ยงตรง  เครื่อง MAUTHE  ก้านล็อค Chime Set  และ Chime Correction Hook จะติดตั้งภายในแผ่นเครื่อง

ชิ้นส่วนแต่ละชิ้น ถอดแยกเป็นชุด แช่น้ำยา ขัดล้าง สะอาดขึ้นเงา แวววาว สวยงาม เหมือนของใหม่ ที่หมอง ดำ คล้ำ (ต้องสวมถุงมือ  ถ้ามือแช่น้ำมันนาน ผิวหนังถูกกัด ต้องรีบล้างมือ และใส่ยา ทาครีมสเตอร์รอยเบส)

ชิ้นส่วนนำมาล้างในถัง คลื่่นเสียงสูง (Ultrasonic  Cleaner) ขนาด 600 watt ใช้ Transducer 6 หัว  ภาพขวามือ จะสังเกตเห็น สิ่งสกปรกลอยเป็นสายขึ้นมา  การล้างวิธีนี้ จะทำให้ชิ้นส่วน นาฬิกา สะอาด หมดจรด ความฝืดจะลดน้อยลง เดินเรียบ เที่ยงตรง มีอายุการใช้งานที่ยาวนานขึ้น

ภาพซ้ายมือ ล่างนี้ สปริงล็อก เฟืองกันกลับหัก  ต้องซ่อม ใส่ลวดสปริง ตะไบบากนกสับ ใช้งานได้ดีมาก  อีกรูปจะเห็นความสะอาด เงา วาว ของชิ้นส่วนหลังทำความสะอาด

ดูรูปแรก กับรูปนี้ หลังจากถอดล้าง ประกอบแล้ว เหมือนใหม่เลย  สวยงามมาก

นาฬิกาโบราณแบบตั้งพื้น ตอนน้ำท่วมหนัก ในกทม.นับว่าสร้างความเสียหายให้แก่นาฬิกาเยอะ บางท่านไม่ได้มองเห็นคุณค่า หรือไม่ได้คิดถึง ด็อกเตอร์คล็อก ก็นำไปทิ้งเสีย น่าเสียดายมาก มีลูกค้าอยู่แถวเมืองเอก ม รังสิต ให้ ด็อกเตอร์คล็อก นำมาซ่อมบำรุง ตั้ง ๒ เรือน ก็นำมาถอดทุกชิ้น ชิ้นส่วนจะมาก และยุ่งยากกว่านาฬิกาแบบแขวนผนัง พอควร ทำความสะอาด ประกอบเข้าที่โดยต้องทำเครื่องหมาย แยกเครื่องแต่ละเครื่อง เพราะถ้าปนกันอาจเกิดอาการแทรกซ้อนได้   หยอดหล่อลื่น ปรับตั้ง และนำไปประกอบ ที่บ้านลูกค้า โดยให้เขามีส่วนร่วมโดยการทำความสะอาดตู้ไม้รอไว้

ตำแนะนำเพิ่มเติม

ท่านทีมีปัญหา เกี่ยวกับนาฬิกาตั้งพื้น เชิญโทรปรึกษาได้ (081 684 6705  รศ.ดร.วัลลภ) เราบริการถึงบ้านท่าน แต่ท่านที่อยู่ต่างจังหวัด ถ้าถอดได้ ก็ส่งทางพัสดุไปรษณีย์

ถอดไม่ได้ ก็โทรถาม จะแนะนำวิธีการ  ดร. คล็อก บริการ เหมือน ญาติ พี่น้อง เพื่อนฝูง เมื่อรู้จักคุ้นเคยกัน เหมือนญาติอย่างยิ่ง ทำแล้วสบายใจ สุขใจ หาซื้อไม่ได้